Uprawiając żeglarstwo, polegamy nie tylko na własnej wiedzy i zdobytym doświadczeniu, ale również na sprzęcie. Nawet te najbardziej niepozorne elementy wyposażenia silnie wpływają na wygodę oraz bezpieczeństwo: nasze i naszej jednostki. Jednym z nich jest prowadnica liny kotwicznej. Jakie są jej rodzaje, czym się różnią i którą wybrać? Sprawdź!

Czym jest i do czego służy prowadnica liny kotwicznej?

Kotwica, łańcuch i lina kotwiczna to obowiązkowe wyposażenie jachtu: nie w każdym rejsie ich użyjemy, ale w przypadku cumowania na dziko czy braku muringu bądź boi w porcie, a także w awaryjnych sytuacjach ten zestaw staje się niezbędny. Jak jednak zadbać o wygodę wyciągania kotwicy i zabezpieczyć łódź przed uszkodzeniami, jakie może powodować ten obijający się o statek stalowy element?

Odpowiedzią jest prowadnica liny kotwicznej, która odseparowuje kotwicę od statku, zapobiegając uszkodzeniom podczas jej wyciągania (czy podczas przechowywania). Choć czasem spotkamy obok nazwy „prowadnica” także określenie „winda”, te przyrządy nie są tożsame. W praktyce prowadnicę stosujemy niezależnie od windy lub razem z nią. Prowadnica po trosze działa jak winda ręczna, dzięki rolce, natomiast windy kotwiczne to bardziej złożone urządzenia.

Prowadnica bywa często nazywana także „rolką do kotwicy”, ze względu na ten charakterystyczny element budowy oraz sposób działania. 

Prowadnice są obecnie dostępne w dziesiątkach wariantów.

Jakie są rodzaje prowadnic liny kotwicznej?

Budowa i zasada działania każdej prowadnicy liny kotwicznej jest podobna – to zwykle wąski, podłużny element z zamontowaną rolką, która obracając się, ułatwia wyciąganie liny. Dzięki podłużnemu kształtowi prowadnica wysuwa się poza burtę łodzi, więc lina jest odpowiednio odseparowana – a razem z nią także kotwica. Dodatkowe części w prowadnicy służą do blokowania i zwalniania liny kotwicznej. Konkretne rozwiązania zastosowane w prowadnicy zależą od producenta.

Rodzaje prowadnic rozróżniamy głównie ze względu na ich konstrukcję i dodatkowe elementy oraz materiał, z którego są produkowane. Mają również różną wielkość czy parametry – do każdej prowadnicy jest zatem przypisana maksymalna średnica, jaką może mieć lina kotwiczna, oraz waga (a czasem rodzaj) samej kotwicy.

• Materiał prowadnicy liny. Wyróżniamy prowadnice liny kotwicznej ze stali nierdzewnej oraz z tworzywa sztucznego, zwykle nylonu. W tych metalowych prowadnicach też stosuje się wzmocniony nylon – z niego wykonana jest rolka. Nylonowe prowadnice są znacznie tańsze od stalowych odpowiedników.
• Budowa prowadnicy liny. Wyróżniamy prowadnice zamknięte (w nich lina kotwiczna przechodzi przez obudowę) oraz półotwarte i otwarte, czyli w formie szyny bądź listwy z zamontowaną rolką i przelotką. Zazwyczaj obudowuje się prowadnice z tworzywa sztucznego, te stalowe są po prostu szynami z rolką.
• Prowadnica z knagą. Niektóre modele prowadnic liny są także wyposażone w knagę, zwykle szczękową (dwa elementy, między którymi blokuje się lina). Dzięki temu nie musimy dodatkowo unieruchamiać liny, rozwiązanie jest więc praktyczniejsze. Knagę naturalnie dokupimy i zamocujemy także oddzielnie.
• Prowadnica a typ kotwicy. Część prowadnic jest uniwersalna, inne z kolei są przeznaczone do konkretnych typów kotwic. Zwykle nieco inną budowę ma prowadnica liny dla kotwicy pługowej – silniej odchyla linę od krawędzi łodzi, redukując ryzyko uderzenia „lemieszem” kotwicy o jednostkę. 
• Wymiary i parametry prowadnicy. Wymiary i wytrzymałość prowadnicy są różne dla poszczególnych modeli. Średnica i szerokość rolki oraz wysokość i wymiary podstawy prowadnicy przekładają się na maksymalną średnicę liny i ciężar kotwicy, z którymi dany model może bezpiecznie współpracować.

Jaką prowadnicę liny kotwicznej wybrać?

Prowadnicę liny kotwicznej musimy dostosować do parametrów jednostki, a przede wszystkim – do typu i wagi kotwicy oraz średnicy liny kotwicznej. 

Tylko odpowiednio dopasowana prowadnica faktycznie się sprawdzi, chroniąc łódź przed uszkodzeniami. A mamy do wyboru zarówno miniprowadnice przeznaczone do pontonów i małych łódek, jak i osprzęt opracowany dla średnich i większych jachtów oraz ich kilkunastokilogramowych kotwic. W parametrach prowadnicy zwykle podana jest maksymalna średnica liny i ciężar kotwicy – jeśli tylko dobrze je dostosujemy, osprzęt zda egzamin.

Na pewno warto również postawić na praktyczną prowadnicę z knagą oraz dodatkowymi ułatwieniami jak spust opuszczania. Najlepiej też zorientować się od razu w warunkach i sposobie montażu, aby znaleźć najlepsze miejsce i dobrze wpisać prowadnicę w estetykę łodzi. A materiał? Stal nierdzewna jest wytrzymalsza i odporniejsza na niekorzystne warunki – posłuży dłużej. Z kolei prowadnica nylonowa jest lżejsza i kilkukrotnie tańsza. Wszystko więc zależy od priorytetów i oczekiwań.

Duży wybór solidnych, funkcjonalnych i przystosowanych do różnych lin oraz kotwic prowadnic zaoferuje dobry sklep żeglarski, którego specjaliści pomogą też sprawnie dobrać produkt o odpowiednich parametrach i dopasowany do naszych potrzeb.

Partnerem artykułu jest strona boatshop.pl.